PrzewodKICK, czyli kickbokserskie ABC. Kickboxing i MT bez tajemnic! Tym razem postanowiliśmy przybliżyć Wam regulaminy i zasady kickboxingu na zasadach K-1, wraz ze wskazaniem różnic pomiędzy poszczególnymi organizacjami organizującymi walki zawodowe. Materiał w głównej mierze oparty jest o regulaminy WAKO Pro, Glory, Kunlun Fight oraz Enfusion. Warto też dodać, że walki zawodowe większości organizacji odbywają się na regulaminach międzynarodowych federacji, np.:
- Glory – ISKA
- Kunlun Fight – IPCC
- Enfusion – jeszcze do niedawna opierało zasady na regulaminie holenderskiego związku kickboxingu
Walki zawodowe na galach patronowanych przez PZKB odbywają się w większości na podstawie regulaminu WAKO Pro, chyba że organizacja zastrzeże inaczej.
Ring, pole walki
W kwestii miejsca organizacji walk na zasadach K-1 organizacje są zgodne w swoich regulaminach – powinien być to ring. W przypadku walk na zasadach K-1, które odbywają się na galach MMA, toczą się one oczywiście w klatce, ale ani ISKA, ani IPCC nie wymieniają tego typu areny w swoich regulaminach. Co nie oznacza, że są one nielegalne czy niedopuszczalne. Choć zasady K-1 nie wspominają o takim mariażu jest on powszechny i niegroźny dla dyscypliny. Walki kickboxerskie w klatce odbywają się regularnie na galach One Championship oraz FEN, a także na mniejszych galach MMA na całym świecie.
Ring do walk na zasadach K-1 powinien mieć pole walki (wewnętrza część ringu patrząc od lin) miniumum 5m x 5m. Organizacja Glory nie dopuszcza organizacji gal na ringu o polu walki większym niż 6m x 6m. WAKO Pro rozmiar ringu zamyka między 4,9m, a 6,1m patrząc na bok pola walki. Standardem na świecie jest ring z czterema linami, jednak azjatyckie organizacje One i RIZIN postanowiły wykorzystać na swoich galach ring z pięcioma linami, co jest sporym ułatwieniem w przypadku walk MMA rozgrywanych na ich galach.
Strój zawodnika, rękawice i ochraniacze
W zawodowych walkach K-1 na całym świecie zawodnicy walczą jedynie w spodenkach, ochraniaczu na szczękę oraz ochraniaczu krocza. Większość organizacji na świecie pozwala zawodnikom walczyć zarówno w krótszych, typowych dla Muay Thai, spodenkach, jak i w leginsach, długich lub do połowy uda. Glory zastrzega w regulaminie, że spodenki nie mogą mieć kieszeni (Badr Hari z przed 15 lat nie lubi tego).
Mężczyźni walczą z nagim torsem, kobiety w sportowym topie, z zastrzeżeniem że nie wolno im walczyć w koszulce. Takie zapisy znaleźć można zarówno w regulaminach WAKO Pro jak i Enfusion oraz Glory.
Ciekawostka: organizacje wymagają by zawodnicy walczyli w rashgardach w przypadku gdy ich ciało pokryte jest niestosownymi tatuażami. O ile w Polsce i Europie za takowe uważane są symbole zakazane (np odwołujące się do systemów totalitarnych), tak w Chinach (Kunlun Fight) w rashgardach walczyć muszą wszyscy, którzy mają jakiekolwiek tatuaże odwołujące się do kultury Japońskiej (maski, smoki, motywy związane z karate).
Rozmiar (waga) rękawic, w jakich rywalizują zawodnicy, najczęściej jest uzależniony od kategorii wagowej. W WAKO Pro rękawice 8oz są używane w wagach do 66,8 kg (włącznie), w Enfusion oraz Kunlun Fight do 70 kg (włącznie), a w Glory do 65 kg (włącznie). Wyższe kategorie wagowe walczą w rękawicach 10oz. Polska organizacja HFO w tej kwestii powieliła regulamin Enfusion i Kunlun Fight. Jedyną obecnie organizacją, która regularnie organizuje walki na zasadach K-1 w małych rękawicach (4oz) do MMA jest One Championship.
Dodatkowym zabezpieczeniem dłoni zawodników są bandaże. Niemal wszystkie federacje i organizacje na świecie dopuszczają zabezpieczanie dłoni zawodników walczących w pojedynkach zawodowych przez cutmana metodą tzw. „tejpowania” bandaży. W przypadku chińskiej organizacji Kunlun Fight każdy zawodnik dostaje zestaw bandaży i plastrów, który może wykorzystać do tego celu, jednak nie może używać własnych zasobów. Dzięki temu wszyscy zawodnicy mają jednakową ilość materiału na dłoni. W sankcjonowanej przez ISKA organizacji Glory, a także na galach HFO w Polsce, zabronione jest naklejanie plastrów na przednią część kostek (podobnie jak w zawodowym boksie).
Niektóre organizacje dopuszczają też „tejpowanie” stopy, a dokładniej śródstopia oraz stawu skokowego. W regulaminie Glory jest wyraźnie zastrzeżone, że dodatkowa ochrona stopy za pomocą bandaży wymaga założenia ochraniacza (ściągacza). Organizacja zastrzega też, że do zabezpieczenia stopy nie można używać żadnych twardych materiałów. Rwegulamin WAKO Pro całkowicie zakazuje „tejpowania” stóp, nawet jeśli zawodnik używa ściągaczy.
Ciekawostka: Zgodnie z regulaminem WAKO Pro zawodnik może używać do zabezpieczenia dłoni jedynie bawełnianych bandaży o długości 250 cm i 5 cm szerokości. Dopuszczalne jest zabezpieczenie tych bandaży przed przesuwaniem za pomocą samoprzylepnego plastra o długości maksymalnie 15 cm.
Czas trwania walki, ilość rund, walki mistrzowskie
Na większości gal na świecie oglądamy walki rozgrywane na dystansie trzech rund po 3 minuty każda. Wyjątkiem są walki mistrzowskie, które odbywają się na dystansie pięciu rund po 3 minuty. Przerwy pomiędzy rundami, zarówno w walkach rankingowych jak i mistrzowskich, trwają 1 minutę. Jedynie Enfusion przeprowadza wciąż walki mistrzowskie kobiet na dystansie pięciu rund po 2 minuty.
Regulamin Glory bardzo jasno opisuje, że walki w klasie C odbywają się na dystansie 3 rund po 2 minuty, a walki w klasach B oraz A na dystansie 3x3min albo 5x3min (tylko klasa A). Podobnie wygląda to w regulaminie Enfusion. Klasy C, B oraz A i ich stosowane w kickboxingu zostaną niedługo szczegółowo opisane w oddzielnym artykule. W przypadku WAKO Pro nie istnieje podział na klasy i dwuminutowe rundy istnieją, ale są zarezerwowane dla walk Full Contact. W tej formule walki odbywają się na dystansie od pięciu do dwunastu rund po 2 minuty każda.
Ciekawostka: Zanim Glory doszło do porozumienia odnośnie kontraktu z Rico Verehoevenem, jego rewanżowe starcie z Badrem Harim (na gali Collision II) miało być walką niemistrzowską na dystansie 5 rund po 3 minuty.
W przypadku remisu po przepisowej ilości rund możliwych jest kilka rozwiązań. W Enfusion może odbyć się maksymalnie jedna runda dodatkowa w walce niemistrzowskiej. W walkach mistrzowskich oraz walkach o miano pretendenta remis i runda dodatkowa nie mogą zostać orzeknięte. Regulamin nie opisuje na jakiej podstawie wybierany jest zwycięzca w przypadku np. identycznej sumy punktów po pięciu rundach.
W Glory, jeśli po 3 rundach sędziowie nie będą w stanie wyłonić lepszego zawodnika, może zostać rozegrana runda dodatkowa. W przypadku orzeknięcia takiej rundy, punktacja z poprzednich starć jest anulowana i liczy się punktacja jedynie z dodatkowej rundy. W walkach turniejowych obowiązuje ta sama zasada z wykluczeniem finału – tu regulamin dopuszcza aż dwie rundy dodatkowe. Podobne zasady odnośnie finałów turniejów ma większość organizacji na świecie.
Tego typu sytuacje mieli okazję przeżyć polscy zawodnicy – Mateusz Kopiec i Łukasz Pławecki. Kopiec podczas finału turnieju KOK w Płocku stoczył pięciorundową walkę z Chrisem Baya, a Łukasz Pławecki dzielił ring przez pięć rund z Fengiem Xinli w finale turnieju Kunlun Fight w Chinach. Oczywiście mówimy o rundach 3-minutowych.
Ciekawostka: Charakterystyczny dla dzisiejszego kickboxingu na zasadach K-1 dystans 3x3min to kompromis wprowadzony przez japońską organizację K-1. Taka ilość rund miała być złotym środkiem dla walczących w turniejach K-1 WGP zawodników, którzy wywodzili się z Full Contact, Low Kick, Muay Thai czy Karate, gdzie walczono na różnych dystansach. Przed erą K-1 standardem w kickboxingu były dwuminutowe rundy.
W Muay Thai standardowym dystansem jest pięć rund po 3 minuty, jednak od niedawna pojawia się coraz więcej organizacji, które chcą uatrakcyjnić Muay Thai dla niedzielnego widza, organizując walki na krótszym dystansie trzech rund. Jednym z pionierów tego typu gal było organizacja Max Muay Thai, dla której walczyli między innymi Paweł Jędrzejczyk czy Bartosz Batra.
Dozwolone i punktowane techniki, klincz
Zaglądając do regulaminów Enfusion, WAKO Pro oraz Glory możemy dowiedzieć się, że punkty przyznawane są za mocne trafienia technikami uznawanymi za dozwolone. Kopnięcia, trafienia pięścią, backfisty, kopnięcia kolanami. Wydaje się jasne i jednolite, ale czy na pewno? Różnic jest dość dużo i warto się im przyjrzeć.
Regulamin Glory dość precyzyjnie określa dozwolone techniki w podziale na płaszczyzny:
- Ciosy pięścią: uderzenia rękawicą, np. ciosy proste, haki, ciosy podbródkowe, bakcfist (tylko trafiony osłoniętą częścią rękawicy)
- Kopnięcia: kopnięcia stopą lub podudziem (piszczelem), np. kopnięcia frontalne, niskie kopnięcia, wewnętrzne niskie kopnięcia, niskie kopnięcia na tylną nogę, middle kicki, wysokie kopnięcia, kopnięcia boczne, kopnięcia opadające, kopnięcia po obrocie, kopnięcia po wyskoku
- Kolana: kolano frontalne, kolano boczne/okrężne, kolano z wyskoku, kolano na udo zarówno wewnętrzną stronę jak i zewnętrzną.
Klincz w Glory jest dozwolony jedynie jeśli zawodnik ma na celu natychmiast wyprowadzić legalną technikę. Sędzia może dopuścić do klinczu trwającego do 5 sekund jeśli zawodnicy starają się aktywnie zaatakować w tym czasie. Jeśli zawodnik będzie nagminnie doprowadzał do klinczu i nie wykorzystywał tego do atakowania może zostać to zinterpretowane jako przytrzymywanie, które jest ujęte w spisie niedozwolonych technik. Znane z Muay Thai wycięcia, rzuty z klinczu, kopnięcia wycinające na stopę są w regulaminie Glory zakazane.
Dla ułatwienia przyjmijmy, że regulamin Glory to punkt wyjścia i „standardowy” zestaw zasad. Zaglądając do regulaminu Enfusion widzimy sporo różnic.
Podstawową różnicą jest to, że zgodnie z regulaminem holenderskiej organizacji punktowane są także mocne kopnięcia na blok/gardę rywala. W regulaminie jest to opisane jako „kicks to the arms with power”. Regulamin Enfusion dopuszcza także znane z MMA kopnięcia frontalne na udo, z zastrzeżeniem, że celem nie może być kolano.
Kolejnym wyróżnikiem, który Enfusion zapożyczyło z Muay Thai jest to, że zgodnie z regulaminem są dozwolone i punktowane wycięcia oraz kopnięcia po przechwycie nogi na drugą nogę.
W kwestii klinczu holenderska organizacja wskazuje wprost, że jest dozwolony tak długo, jak zawodnicy dbają by był on aktywny i atrakcyjny dla kibiców. Sędzia ma dowolność w decydowaniu o rozerwaniu klinczu. Regulamin nie opisuje tego wprost, ale naturalną konsekwencją tego przepisu jest to, że zawodnik może w klinczu wyprowadzić dowolną ilość kolan.
Regulamin WAKO Pro już w pierwszym artykule określa, że każda celna technika jest punktowana tak samo, niezależnie czy jest to kopnięcie, kolano czy cios pięścią. W paragrafie opisującym obszary, które można atakować noga opisana jest jako obszar, który można atakować jedynie piszczelą, co wyklucza kopanie „frontów” na udo.
Co ciekawe, wśród zakazanych technik wymienione jest między innymi „utrzymywanie wyprostowanej przedniej ręki w celu ograniczenia pola widzenia rywala”. Tyrone Spong z walki z Duutem nie lubi tego:
W kwestii klinczu WAKO Pro dopuszcza 5 sekund aktywnej pracy i tylko jedną technikę w trakcie klinczu. W regulaminie nie jest wyszczególnione przechwytywanie nogi rywala, jednak z doświadczenia możemy stwierdzić, że sędziowie WAKO nie dopuszczają tego typu zachowań w walce, a już na pewno nie pozwalają na atakowanie po przechwyceniu nogi rywala.
Punktacja rund, sytem i kryteria
Wszystkie regulaminy zgodnie punktują rundy na podstawie ilości wyprowadzonych legalnych technik, jednak w kryteria punktacji rund są tak bardzo rozbieżne, że ta sama walka rozpatrywana z punktu widzenia innego regulaminu mogłaby mieć zupełnie odmienne werdykty.
Ogólna zasada jest identyczna we wszystkich organizacjach: każda runda punktowana jest oddzielnie systemem 10-do. Po ostatniej rundzie punkty są sumowane i niezależnie, czy pojedynek sędziowało trzech czy pięciu sędziów, na podstawie sumy punktów większości sędziów wybierany jest zwycięzca.
Zaczniemy od Glory, które bardzo jasno opisało swoje kryteria, według których oceniana jest każda runda. Te same kryteria powieliły organizacje takie jak KOK czy polskie HFO. W kolejności:
- Liczba knockdownów
- Obrażenia zadane przeciwnikowi
- Liczba czystych uderzeń za pomocą spektakularnych technik
- Liczba czystych uderzeń za pomocą normalnych technik
- Agresja i kontrola ringu
Rundy mogą być punktowane:
- 10-10: nie ma możliwości wskazania lepszego zawodnika w odniesieniu do powyższych kryteriów
- 10-9: jeden zawodnik miał przewagę
- 10-8: jeden zawodnik miał przewagę i podkreślił to knockdownem
- 10-7: jeden zawodnik miał przewagę i podkreślił to dwoma knockdownami
W przeciwieństwie do regulaminu WAKO Pro, Glory jasno zaznacza że w ocenie ogólnego wrażenia jakie robi zawodnik, atak jest wyżej oceniany niż defensywa.
Enfusion w regulaminie opisuje jedynie system punktacji, bez wyszczególniania kryteriów oceny rundy. Według tego skondensowanego i czytelnego regulaminu rundę wygrywa ten zawodnik, który zadał więcej mocnych i celnych trafień w trakcie jej trwania. Punktacja 10-9, 10-8, 10-7 jest opisana identycznie jak w regulaminie Glory.
W tej kwestii odmienny sytem prezentuje WAKO. Według regulaminu sędziowie są zobowiązani do notowania liczby ciosów jakie zauważą na odwrocie karty punktowej. Mogą posługiwać się w tej kwestii „klikaczami”, a czasem elektronicznym systemem. Te liczby są po każdej rundzie przekłuwane na punktacje rundy. Lepszy zawodnik, czyli ten który zadał więcej ciosów zanotowanych przez danego sędziego dostaje 10 punktów. Drugi zawodnik, jeśli zadał tych ciosów mniej, dostaje 9 punktów. Wynik 10-8 jest możliwy jedynie w przypadku odjęcia zawodnikowi punktu przez sędziego ringowego lub kiedy różnica w zliczonych trafieniach wynosi 10 i więcej.
Regulamin WAKO Pro nie przewiduje rundy dodatkowej. W przypadku identycznej liczby punktów sędziowie zobowiązani są do wskazania zawodnika, który:
- Zaprezentował lepszy styl w walce
- Wykazał się lepszą i bardziej skuteczną defensywą
Ciekawostka: Zgodnie z regulaminem WAKO Pro za knockdown musi być odjęty punkt, dzięki czemu doprowadzając rywala do liczenia dwukrotnie zawodnik wygrywa rundę 10-8. Jest to zapis, który pojawił się w tym regulaminie relatywnie niedawno. Wcześniej w walkach zawodowych WAKO knockdown był traktowany jak zwykłe trafienie (podobnie jak w walkach amatorskich).
Knockdown, co oznacza i ile potrzeba by zakończyć walkę
Powalenie rywala na deski po dozwolonej akcji, może zakończyć walkę jeśli zawodnik nie będzie gotowy do jej kontynuowania zanim sędzia doliczy do 10. Przyjęło się, że sędzia widząc, że zawodnik jest gotowy do kontynuowania starcia po spotkaniu z deskami, puszcza walkę „na osiem”. Z knockdownami wiąże się jeszcze kilka kwestii, między innymi odjęcie punktów (co opisaliśmy w akapicie wyżej) oraz możliwość przerwania walki w przypadku większej ilości knockdownów w trakcie rundy.
Ciekawostka: sędzia powinien liczyć do minimum 8, nawet jeśli zawodnik upiera się do przerwania liczenia i kontynuowania walki wcześniej.
Glory nie przewiduje liczenia zawodnika „na stojąco”, czyli zanim ten podeprze się na macie czymś innym niż stopy. Jest to wyróżnik Glory z pośród innych federacji, w których sędziowie często ratują liczeniem zamkniętych za podwójną gardą i nie reagujących na ataki zawodników.
W przypadku wszystkich federacji trzy liczenia w trackie jednej rundy powodują zakończenie walki. Podobnie dzieje się, gdy w ciągu trwania całej walki zawodnik zapozna się z deskami czterokrotnie.
Ciekawostka: W przypadku walk turniejowych w Glory, limit knockdownów do zakończenia walki został zmniejszony do dwóch liczeń na rundę i trzech na całą walkę.
Kolana, łapanie za głowę
Regulamin WAKO Pro określa tą sprawę bardzo jasno i jednoznacznie – dozwolone jest ściągnięcie głowy na kolano. Zgodnie z zapisami w dokumencie, należy to zrobić oburącz i zaatakować można jedynie raz w ciągu akcji. W paragrafie użyto słowa „holding”, a nie „pull”, co może dawać szerokie pole do interpretacji. Nie zmienia to faktu, że jest to jedyny regulamin z wymienionych, który jasno reguluje tą kwestię.
Na odprawach sędziowskich przed walkami Kunlun Fight (IPCC) można usłyszeć, że walka ma być płynna, ładna dla kibiców. Sędziowie na galach chińskiego giganta nie ingerują w przebieg pojedynku, dopóki zawodnicy nie zaczynają „psuć walki” przez klincze i ewentualnie niedozwolone techniki. Oznacza to też, że nie przerywają walki kiedy zawodnik ściąga głowę rywala na kolano.
Przechwyt nogi i co dalej?
Po złapaniu nogi należy natychmiast wyprowadzić atak składający się z pojedyńczego ciosu. Zabronione jest przetrzymywanie nogi rywala bez ataku oraz wytrącanie go z równowagi. Tak została opisana ta kwestia w regulaminie Glory. Przechwyt nogi jest dozwolony w tej organizacji, podobnie jak klincz, jednak tu został jasno opisany limit jednego ciosu, jaki zawodnik może zadać po przytrzymaniu nogi rywala. Żaden inny regulamin nie reguluje co zawodnik może, a czego mu nie wolno po przechwycie nogi kopiącego rywala.
Niedozwolone techniki, kary i dyskwalifikacja
Ten akapit zaczniemy od ciekawostki – żółta kartka w ENFUSION oznacza -10% wynagrodzenia dla zawodnika, który ją otrzymuje. Regulamin nie określa jednak różnicy pomiędzy OW (oficjalne ostrzeżenie, official warning), a OW z żółtą kartką.
Każda federacja bardzo szczegółowo opisuje wachlarz niedozwolonych technik. Są tu wymienione ciosy nasadą, kopnięcia (frontalne i okrężne) w kolana, ciosy łokciami, uderzenia przedramieniem, pchnięcia rywala, przytrzymywanie się lin, przytrzymywanie rywala (pasywny klincz) i inne oczywiste techniki.
Warto dodać, że wszystkie federacje uznały za niedozwolone klinczowanie z rękawicami na dolnej części pleców rywala oraz odwracanie się od rywala. Enfusion, tak jak wspominaliśmy wcześniej, nie zabrania wycięć i rzutów znanych z Muay Thai.
Ostrzeżenia i ich konsekwencje zdecydowanie najbardziej wyczerpująco opisuje regulamin WAKO Pro.
- Ostrzeżenie werbalne może być udzielone zawodnikowi bez przerywania walki. Sędzia może upomnieć o liczbę kopnięć kolanami, o zbyt niskie opuszczanie głowy itp. bez wpływania na tempo i przebieg walki.
- Pierwsze oficjalne ostrzeżenie – walka musi zostać przerwana, sędzia ringowy musi upewnić się, że zarówno zawodnik jak i reszta sędziów wie z jakiego powodu zawodnik jest upominany. Pierwsze oficjalne ostrzeżenie może nie być poprzedzone ostrzeżeniem werbalnym.
- Drugie oficjalne ostrzeżenie – jak wyżej, może nastąpić jedynie po pierwszym oficjalnym ostrzeżeniu i jest równoznaczne z odjęciem punktu („dużego” czyli z punktacji rundy)
- Trzecie oficjalne ostrzeżenie – jak wyżej, może nastąpić jedynie po drugim oficjalnym ostrzeżeniu i jest równoznaczne z odjęciem drugiego punktu
- Czwarte oficjalne ostrzeżenie – oznacza dyskwalifikację i przerwanie walki.
Co ciekawe do powyższej drogi ku dyskwalifikacji liczą się też oficjalne ostrzeżenia udzielane narożnikowi zawodnika. WAKO Pro bardzo skrupulatnie oddziela K-1 od Muay Thai i wpisała do regulaminu zakaz wai khruu oraz odgrywania tajskiej muzyki w trakcie walki.
Glory opisuje w regulaminie ostrzeżenie, upomnienie, odejmowanie punktów i dyskwalifikację, ale nie są one aż tak szczegółowo wyszczególnione i duża odpowiedzialność w tych kwestiach została scedowana na sędziego ringowego. Sędzia ma narzędzia, wie doskonale jakie i stara się używać ich jak najlepiej dla walki i widowiska.
Enfusion, poza niejasnym rozróżnieniem pomiędzy ostrzeżeniem, a żółtą kartką, bardzo jasno opisuje dyskwalifikację, która powinna nastąpić po trzecim oficjalnym ostrzeżeniu, a więc o jedno szybciej niż w walkach na zasadach WAKO Pro.
Zobacz PrzewodKICK o kategoriach wagowych w kickboxingu i Muay Thai.
